نشریه‌ی انترنیتی «کمون» محصول تلاش جمعیِ گروهی از فعالان چپ و سوسیالیست است که تهداب آن در کنفرانسی در شهر اوسلو، در آگست ۲۰۱۳ گذاشته شد. آنچه کمون را از نشریات موجود دیگر متمایز خواهد کرد، نه موضوعات مورد بحث که رویکرد و کیفیت تحلیل آن است. دست‌اندرکاران کمون مصمم‌اند تا با رویکرد علمی و انتقادی به موضوعات مورد بحث، نقشی مثبت و ماندگار در گفتمان سوسیالیستی و جنبش آزادی‌خواهانه بازی کند.

با سقوط سوسیالیسم اردوگاهی و افول سوسیالیسم «جهان سومی»، مدل‌های پیشین از اعتبار افتاده است و بدیل‌های جدید نیز شکل نگرفته است. تجزیه و شکست سوسیالیسم بورژوایی و غیرکارگریِ قرن بیستم، و سردرگمی و ندانم‌کاری تشکل‌های چپ و سوسیالیستی در شرایط موجود، اهمیت کار تیوریک را به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده است. این ضرورت از پیوند دیالکتیکی تیوری و پراتیک نشأت می‌گیرد، رابطه‌ای که در عین اتحاد و درهم‌تنیدگی، جهت عمدۀ آن گاهی به تیوری و زمانی به عمل، بنا بر شرایط و نیاز عینی، تغییر می‌کند. تجارب تاریخی، به‌ویژه تجربه‌ی تاریخی مبارزۀ سوسیالیستی، نیز بیان‌گر این است که رشد و ارتقای مبارزات طبقاتی به یک جنبش سیاسی و اجتماعی، مستلزم پیشینه و مرحله‌ای از کار عمیق و گسترده‌ی نظری است. با تأیید تز معروف مارکس که «موضوع اصلی، تغییر جهان است» و با حرکت از ماتریالیسم پراتیکی و مارکسی است که می‌توان به رابطۀ دیالکتیکی تیوری و پراتیک دست یافت.

با پذیرش این اصل مسلم که «تیوری، رهنمای عمل است و فقط با عمل آگاهانه می‌توان به تغییر واقعیت دست یافت»، کمون خود را به ارتقای یک حرکت و یک مبارزه‌ی واقعی برای ایجاد جامعه‌ای آزاد و انسانی متعهد می‌داند. کمون در عین حالی که فعالیت‌های فکری‌اش را به جغرافیایی خاص محدود نمی‌کند، اما تلاش می‌ورزد تا به مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه‌ی پیچیده و در حال تحولِ افغانستان توجه بیشتری مبذول دارد.

یکی از پیچیدگی‌های بارز جامعه‌ی أفغانستان، درهم‌آمیختگی فقر، محرومیت، تضادهای طبقاتی و اجتماعی با هویت و باورهای دینی، اتنیکی و سنتی آن است. یا به عبارت دیگر، تناقض میان آگاهی و زندگی مادی اکثریت مردم است که مسأله را در چنین جوامعی بغرنج می‌سازد. افغانستان در دهه‌های اخیر به آزمایشگاهی از ایدئولوژی‌ها و آلترناتیف‌های متفاوت سیاسی تبدیل شده است. کمتر گرایش سیاسی و فکری‌ست که در أفغانستان در بوته‌ی آزمایش قرار نگرفته و امتحان پس نداده باشد. کمتر کشور و قدرت جهانی و منطقوی‌ست که مستقیم و غیرمستقیم در تحولات آن دخیل نبوده باشد. همه‌ی این‌ها موجب شده تا در کنار پیچیده‌بودن اوضاع، دینامیسم و تحول‌پذیری آن نیز ارتقاء یابد. جامعه‌ی أفغانستان، به یک تعبیر، در وضعیت اضطرار قرار دارد و تا رسیدن به جامعه‌ای متعارف، که در آن رابطه‌ای متوازن و منطقی میان سیاست و اقتصاد برقرار گردد، فاصله‌ی بسیار دارد.

بنابراین، در چنین جوامعی، مبارزه و هویت طبقاتی با چالش‌های جدی مواجه است؛ از با جمله با چالش ناسیونالیسم و مذهب، که ظاهراً هویت‌های فراطبقاتی پنداشته می‌شود، اما در واقعیت امر، ابزارهای فکری مؤثر به دست طبقات و اقشار حاکم در جهت حفظ و تحکیم سلطه‌ی طبقاتی آن‌هاست. نقد پی‌گیرانه و عمیق خودآگاهی کاذب دینی و ناسیونالیستی، به‌مثابه دو نگرش شایع سیاسی و اجتماعی بخشی از مبارزه‌ی طبقاتی‌ست. نشریه‌ی کمون ضمن نقد سرمایه‌داری در ابعاد گوناگون آن، مبارزه با این آگاهی‌های کاذب را جزئی از اولویت‌های خود می‌داند و می‌کوشد تا زمینه‌های مادی، پیدایش، رشد و نابودی آن را مورد بحث و تحلیل قرار دهد.

کمون یک نشریه سیاسی ـ تیوریک مستقل است و از مقالات تحلیلی و انتقادی که در جهت روشنگری، رفاه و آزادی انسان‌ها قرار داشته باشد، استقبال می‌کند. تفاوت دیدگاه‌ها در این چهارچوب مانع از نشر مقالات در کمون نمی‌شود و دست‌اندرکاران کمون معتقدند که با جدل سالم فکری، بهتر می‌توان به شگوفائی هرچه بیشتر گفتمان سوسیالیستی کمک کرد. به‌جز مقالاتی که از طرف هیأت تحریریه‌ی کمون منتشر می‌شوند، مسؤولیت سایر مطالب نشرشده در این نشریه به‌عهدۀ نویسندگان آن است.

هیأت تحریریه